Arbeidsmarktproblematiek wordt niet opgelost met verlaging zelfstandigenaftrek

In een brief aan de Tweede Kamer laat demissionair minister Wopke Hoekstra van Financiën weten dat de Europese Commissie voorwaarden stelt aan de te ontvangen coronasteungelden. De Commissie is van mening dat vooral de Nederlandse arbeidsmarkt en woningmarkt verbetering nodig hebben. Minister Hoekstra laat dat weten dat daarom mogelijk de zelfstandigenaftrek en hypotheekrenteaftrek versoberd moeten worden. Maar is dat wel zo? Bovendien wordt er in de concept plannen nog niet veel gedaan om deze twee grote problemen op te lossen. Een gemiste kans.

Woning- en arbeidsmarkt heeft verbetering nodig

Eerder is afgesproken dat landen alleen steun uit Europa ontvangen als zij aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zo is de Europese Commissie van mening dat er voornamelijk iets aan de woning- en arbeidsmarkt moet worden gedaan voordat er steun wordt gegeven. Minister Hoekstra laat in de brief weten dat uit informele gesprekken is gebleken dat de zelfstandigenaftrek en hypotheekrenteaftrek versoberd moeten worden om aanspraak te kunnen maken op de steun van bijna €6 miljard. “Het is opmerkelijk dat de minister juist deze twee hervormingen eruit pikt in zijn brief. Want de Europese Commissie heeft het over tal van aanbevelingen. Het is helaas ook nog niet duidelijk waarom de minister het op deze manier in zijn brief aan de Kamer heeft geschreven”, zegt Margreet Drijvers. Bovendien mag het land zelfs beslissen welke maatregelen ze nemen om de aanbevelingen van de Commissie verwerken.

Cherry picking

Uit de brief blijkt eveneens dat de huidige versobering van de zelfstandigenaftrek nog niet voldoende is om de Europese Commissie tevreden te stellen. Maar als je de aanbevelingen van de Commissie goed leest, zien zij diverse problemen op de arbeidsmarkt. Dat is precies waar de Commissie Borstlap een uitgebreid rapport over heeft geschreven. Daarin wordt duidelijk dat de zelfstandigenaftrek niet de kern van de arbeidsmarktproblematiek is. Verdere versobering van de zelfstandigenaftrek lijkt daarom ook niet logisch. Zoals de Commissie Borstlap meermaals heeft aangegeven is het niet de bedoeling om aan cherry picking te doen. Een integrale benadering is de enige manier om de problematiek echt aan te pakken en voor verbetering te gaan zorgen. Als je al iets wilt gaan doen aan de zelfstandigenaftrek kun je deze beter ombouwen van een generieke faciliteit naar een meer gerichte faciliteit. Zo help je ondernemers om te investeren, innoveren en te groeien door mensen in dienst te nemen.

Hoe nu verder?

Op welke manier Nederland de adviezen van de Commissie gaat opvolgen is nog onduidelijk. Er is al wel een concept plan gemaakt voor de 6 miljard euro uit Europa. Zo moet er flink worden geïnvesteerd in het klimaat, digitalisering en waterstof.  “Opvallend is dat er over de zaken waar de Europese Commissie verbetering nodig vindt geen of weinig plannen zijn. Zo wordt er bijvoorbeeld op het thema arbeidsmarkt alleen geld geïnvesteerd in een leven lang ontwikkelen. En dat is een gemiste kans”, laat Margreet Drijvers weten. Je zou juist moeten investeren om een betere woningmarkt en arbeidsmarkt te creëren. Bovendien is een van de voorwaarden van de Commissie dat het plan gebaseerd moet zijn op de land specifieke aanbevelingen.

Alles hangt af van de formatie

Een regeerakkoord moet meer duidelijkheid gaan bieden over de plannen. Feit is dat dit onderwerp op de formatietafel ligt. Wij gaan er dan ook vanuit dat een nieuw kabinet een integraal voorstel doet voor de aanpak van de problematiek op de arbeidsmarkt en zich niet verlaagt tot cherry picking. Dat is immers afgeraden door de Commissie Borstlap.