Kamerbrief leidt tot onduidelijkheid onder zelfstandigen

‘De kamerbrief van het Kabinet over werken als en mét zelfstandigen kan voor onrust onder veel zelfstandigen gaan zorgen door allerlei onzekerheid die nu wordt gecreëerd. Pogingen tot handhaving en beter toezicht zijn eerder vastgelopen in het regelgevingsmoeras en als we niet opletten dreigt dat opnieuw te gebeuren.’ Dat zegt het Netwerk Zelfstandig Ondernemers van VZN, PZO en VNO-NCW en MKB-Nederland in een eerste reactie op de vrijdag verschenen brief.

Positief is volgens het Netwerk Zelfstandig Ondernemers dat de brief voor het eerst ook uitgebreid stilstaat bij het maatschappelijk belang van het zelfstandig ondernemerschap voor ons land. Ook gaat de minister de komende periode nader onderzoeken hoe zelfstandigen een nog duidelijker stem en rol kunnen krijgen in het maatschappelijk overleg. ‘Dit juichen wij van harte toe en hieraan heeft het te lang ontbroken in het debat’, aldus Cristel van de Ven, voorzitter van het Netwerk Zelfstandig Ondernemers.

Scheer niet iedereen over één kam

Tegelijk zijn de zelfstandig ondernemers op een aantal punten kritisch op de plannen. Veel maatregelen in de brief richten zich namelijk op alle zelfstandig ondernemers, waarvan de overgrote meerderheid geen schijnzelfstandige is. ‘Een gelijk speelveld bereik je niet door alle zelfstandigen op kosten te jagen en opdrachtgevers hierin niet te betrekken. Zo wordt de groei van het aantal zelfstandigen in sectoren als de zorg en kinderopvang vooral veroorzaakt door het gebrek aan ervaren autonomie, iets wat je oplost met goed werkgeverschap en niet zozeer met overheidswetgeving en zzp-ontmoedingsbeleid’, aldus Van de Ven.

Vaag begrip inbedding

Positief is dat de Belastingdienst verder vaker en meer gaat handhaven of sprake is van schijnzelfstandigheid. Om op 1 januari 2025 echter het handhavingsmoratorium te kunnen opheffen, zullen de criteria waarop de Belastingdienst kan handhaven veel duidelijker moeten zijn. Bijvoorbeeld een nieuwe vaag begrip rondom ‘inbedding’ toevoegen aan het Burgerlijk Wetboek gaat daarbij volgens de organisaties niet helpen. ‘Wij voorzien door de onduidelijkheid in de tussentijd wederom een grote onrust in de markt, net als bij de invoering van de Wet DBA in 2016’, aldus Van de Ven. ‘Elke zelfstandige die bijvoorbeeld een jaarklus komt doen, ingebed in de arbeidsorganisatie om die klus goed te kunnen doen, kan straks niet meer ondernemen als we niet opletten.’

Veel maatregelen waren al bekend

Veel maatregelen in de brief om te komen tot een gelijker speelveld tussen werkenden en zelfstandig ondernemers waren al bekend, zoals de versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek en de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen (AOV ZZP). De zelfstandig ondernemers vragen zich wel af waar de aandacht is gebleven voor fiscale instrumenten om zelfstandig ondernemers te ondersteunen om te investeren in de toekomst.