Mag jouw opdracht worden opgezegd?

Steeds meer mensen gaan vanuit huis werken nadat Mark Rutte daartoe heeft opgeroepen, maar sommige opdrachten kun je simpelweg niet vanuit huis doen. Mag jouw opdracht zomaar worden opgezegd door de opdrachtgever? En welke rechten heb je als zzp’er? Sylvia Huydecoper zet de feiten op een rij. 

Mag een opdrachtgever een opdracht opzeggen?

De meeste zzp’ers sluiten een overeenkomst van opdracht met hun opdrachtgever. Deze opdrachtovereenkomst mag door een opdrachtgever altijd worden opgezegd. Bij particulieren mag van dit recht ook niet ten nadele van de particuliere klant worden afgeweken. Heb je dus voornamelijk particulieren als klant, dan kunnen zij zomaar opzeggen en kun je daar als zzp’er niets aan doen. Je kunt bij een opzegging door een particulier ook geen schade verhalen. Wel kun je naar redelijkheid aanspraak maken op een vergoeding voor reeds verrichte werkzaamheden en van gemaakte onkosten.

Afwijkende afspraken

Met een professionele opdrachtgever kun je wél afwijkende afspraken maken. Er kan bijvoorbeeld in de overeenkomst (of algemene voorwaarden) staan dat de opdrachtgever niet tussentijds kan opzeggen. Daarnaast staat er in de wet, dat je bij voortijdige opzegging juist wél aanspraak kunt maken op vergoeding van eventuele schade. Ook kun je, net als bij particuliere opdrachtgevers, aanspraak maken op onkosten en een redelijke vergoeding. Maar pas op: ook hiervan kan worden afgeweken in de overeenkomst. En dat gebeurt nogal eens, vooral in standaard inkoopvoorwaarden van opdrachtgevers. En dan vis je alsnog achter het net.

Betalen redelijk loon

Er wordt bij het bepalen van een redelijke vergoeding rekening gehouden met de reeds verrichte werkzaamheden, het eventuele voordeel dat de opdrachtgever heeft van het al uitgevoerde werk, en de grond waarop de overeenkomst is geëindigd. Of het coronavirus een grond is die tot gevolg heeft dat er een lagere vergoeding betaald hoeft te worden dan wat er al aan werk is uitgevoerd, is de vraag.

Zonder kleine lettertjes

Als er geen ‘kleine lettertjes’ zijn, dan moet er dus in ieder geval een redelijke vergoeding worden betaald voor het al verrichte werk. Of een zzp’er ook aanspraak kan maken op de volle vergoeding (dus zeg maar ook de misgelopen vergoeding) hangt dan weer af van de vraag of het aan je opdrachtgever is toe te rekenen dat de overeenkomst eindigt en of de betaling van de volledige vergoeding, gelet op alle omstandigheden, redelijk is. Als een opdracht wordt opgezegd, omdat een opdrachtgever zich aan de verplichte coronaregels houdt die de overheid uitvaardigt, dan is het hem waarschijnlijk niet toe te rekenen dat hij de overeenkomst opzegt. Een  rechter zal het dan niet snel redelijk vinden, gezien de omstandigheden, dat de volledige vergoeding moet worden betaald. Als een opdrachtgever de (niet verplichte) adviezen van de overheid volgt, dan wordt het lastiger. Wat is er dan redelijk? Als een opdrachtgever zelf verdergaande maatregelen neemt dan de overheidsadviezen, dan is er wel wat voor te zeggen dat het redelijk is dat in ieder geval een deel of zelfs het geheel van de misgelopen vergoeding alsnog betaald wordt.

Met kleine lettertjes

Als er wel ‘kleine lettertjes’ van toepassing zijn, dan kan dit alles heel anders uitvallen, zowel in het voordeel als in het nadeel van de zzp’er. Alleen van dwingend recht mag niet worden afgeweken, maar voor de rest is alles vrij. Dikke kans dat als je opdrachtgever het contract (en de algemene voorwaarden) heeft opgesteld, dat dit in het nadeel is van de zzp’er, maar omgekeerd, als een zzp’er zelf algemene voorwaarden hanteert, dan zou het wel eens gunstiger voor hem kunnen uitpakken. Maar daarvoor moet je echt het vergrootglas erbij pakken.

Ga in gesprek

Maar los van alle juridische analyses. Het zijn bijzondere tijden. Ga daarom vooral in gesprek met je opdrachtgever om zo tot een compromis te komen. Beiden partijen hebben immers last van het Coronavirus, probeer daarom een gulden middenweg te vinden.

Dit blog is geschreven door Sylvia Huydecoper. Sylvia is zelfstandig ondernemer en gespecialiseerd in informatietechnologie en privacyrecht met een focus op juridische aspecten van privacy voor verwerkers, IT-projecten, IT-contracten en (openbare) aanbesteding van IT-diensten en -producten.