Er is inmiddels al veel aandacht besteed aan het eindrapport van de Commissie Borstlap genaamd ‘In wat voor land willen wij werken?’ Maar wat betekent dat voor jouw toekomst als zelfstandig ondernemer? De bakens moeten verzet worden volgens de commissie en dat betekent een hele nieuwe arbeidsmarkt met andere fundamenten. Dit rapport betreft denklijnen, discussie moet gaan uitwijzen of dit werkelijkheid wordt.
Waarom een advies?
De Commissie Regulering van werk, ook wel de Commissie Borstlap genoemd, is ingesteld door minister Koolmees om een onafhankelijk advies uit te brengen voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt. En dat is wel nodig want het huidige arbeidsrecht, waar we nu mee werken, dateert uit 1907. Sinds die tijd is er uiteraard veel veranderd. We zijn namelijk niet meer alleen werknemer of werkgever, maar bijvoorbeeld ook zelfstandig ondernemer. De ingewikkeldheid van de regelgeving zorgt voor vele verschillende vormen van werk en door de bomen zien we het bos niet meer. Een aanzet tot een nieuwe arbeidsmarkt is hard nodig.
Bouwstenen van een nieuwe arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt toekomstbestendig maken is niet gemakkelijk, daarom heeft de Commissie een aantal uitgangspunten geformuleerd waaraan die toekomstbestendige arbeidsmarkt moet voldoen. Wendbaarheid, duidelijkheid, weerbaarheid en wederkerigheid. Op basis van die uitgangpunten heeft de Commissie 5 bouwstenen aangereikt voor een vernieuwde arbeidsmarkt.
1. Bevorder interne wendbaarheid, rem externe flexibiliteit af
2. Creëer een overzichtelijker stelsel van contractvormen
3. Stel alle werkenden in staat zich te ontwikkelen en te (blijven) leren
4. Zorg voor een fiscaal gelijke behandeling van en basisinkomen zekerheid voor alle werkenden
5. Kom tot een activerend en inclusief arbeidsmarktbeleid
De denklijn die de commissie aanreikt gaat om een nieuw evenwicht tussen duurzame en tijdelijke flexibele arbeidsrelaties, het ordenen van de wirwar aan contractvormen die is ontstaan door onduidelijke regelgeving, gelijke fiscale behandeling van diverse werkenden en het bieden van een basisinkomen voor werkenden. Tot slot moet het nieuwe stelstel langdurige uitval van werkenden tegengaan.
Is het advies nu goed of slecht nieuws voor zelfstandigen?
De voorstellen van de Commissie maken het leven van de zelfstandigen niet makkelijker. Dat komt voornamelijk door de herintroductie van het werknemer-tenzij principe. Het vaste dienstverband is de norm en zelfstandigen zullen moeten bewijzen dat zij daadwerkelijk zelfstandig zijn. De Commissie hanteert daarvoor oude uitgangspunten, zoals het criterium gezag. En dat is teleurstellend, omdat we hier al sinds de invoering van de Wet DBA niet uitkomen. Daarnaast moeten volgens de Commissie fiscale voordelen verdwijnen en zelfstandigen moeten bijdragen aan de collectieve lasten van sociale verzekeringen, dat betekent een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (die inmiddels in de maak is).
Gelukkig is er ook goed nieuws. De commissie pleit voor een persoonlijk ontwikkelbudget voor alle werkenden, zodat werkenden weerbaar zijn en wendbaar blijven voor veranderingen in het werk.
Hoe nu verder?
De commissie heeft een advies gegeven, maar dan zijn we er nog niet. Voor de daadwerkelijke uitwerking, adviseren zij om een brede maatschappelijke alliantie op te richten. Het kabinet dient daarbij het voortouw te nemen. De commissie geeft aan dat het van essentieel belang is om alle partijen op de arbeidsmarkt hierbij te betrekken. We verwachten dan ook dat we hierover zullen gaan meepraten.
Of er elementen uit dit rapport werkelijkheid worden, dat zal de toekomst uitwijzen. Wij verwachten dat met de verkiezingen van 2021 in het vooruitzicht, politieke partijen kleur zullen bekennen. Het wordt belangrijker dan ooit voor zelfstandigen om de verkiezingsprogramma’s door te nemen. Wij voelen ons inmiddels al gesteund door Steven van Weyenberg (Tweede Kamerlid voor D66). Zo zei hij: “Meer vast, minder flex, meer scholing, basiszekerheid voor alle werkenden. Maar laten we wél zelfstandigen de ruimte blijven geven.”
Wat gaat PZO doen?
We blijven, zoals altijd, ons inzetten om er voor te zorgen dat zelfstandigen hun werk in alle vrijheid kunnen blijven doen.
Dit blog is geschreven door Margreet Drijvers. Margreet zet zich sinds november 2016 in voor de belangenbehartiging van de zzp’ers en sinds september 2017 is zij tevens directeur van het PZO. Zij gelooft sterk in samenwerking ook al is zij in hart en nieren zelfstandig ondernemer. Door het aanmoedigen van kruisverbanden op diverse vlakken versterkt zij de positie van de zelfstandige.