Zzp-dossier doorgeschoven naar een nieuw kabinet

In een brief aan de Tweede Kamer hebben de demissionair ministers en staatssecretaris een update gegeven over de voortgang van de beoogde wet- en regelgeving van dit kabinet. Grote beslissingen worden overgelaten aan een nieuw kabinet en de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen is nog altijd in de uitwerkfase valt te lezen in de brief. In dit artikel zetten we de belangrijkste en opvallendste zaken op een rij.

Wet DBA

De Wet DBA is in het leven geroepen om de arbeidsrelatie te duiden. Dat is van belang omdat er een groot verschil bestaat tussen de behandeling van opdrachtnemers en werknemers. De webmodule is een instrument die meer zekerheid moet bieden, want het duiden van een arbeidsrelatie op basis van het gezagscriterium blijft nog altijd een flinke opgave. Dat blijkt ook uit de resultaten van de pilot met de webmodule.

Pilot webmodule

Na een half jaar is de pilot met de webmodule afgelopen. Na invulling van de webmodule zijn er vier uitkomsten mogelijk. Nu blijkt dat in 33,9% van de gevallen een indicatie dienstbetrekking wordt gegeven, 9,7% een indicatie van een fictieve dienstbetrekking, en in 28% van de gevallen een indicatie buiten dienstbetrekking. Voor maar liefst 28,4% kon geen indicatie worden gegeven. De bewindspersonen benadrukken dat een groot aantal van deze gevallen net boven de grens ligt om buiten dienstbetrekking te werken. “Dat is toch een erg hoog percentage waarbij je dus geen zekerheid kunt geven. Bovendien speelt de context waarin een opdracht plaats vindt vaak een grote rol, die context wordt buiten beschouwing gelaten in de webmodule”, zegt Margreet Drijvers

Handhaving

In de vorige (zesde) voortgangsbrief ‘werken als zelfstandige’ is aangekondigd dat besluitvorming over de handhaving in elk geval niet voor 1 oktober 2021 zou plaatsvinden. Met deze nieuwe brief wordt duidelijk dat besluitvorming over de handhaving wordt overgelaten aan een nieuw kabinet. Het handhavingsmoratorium blijft dus voorlopig nog in tact. “Wij zijn tevreden met deze beslissing van de demissionaire bewindslieden. Zo kan de rust op de markt behouden blijven”, laat Margreet Drijvers weten.

Gesprekken over beleid voor zelfstandigen

Naast de pilot met de webmodule hebben ambtenaren in de afgelopen maanden ook gesproken met diverse sectoren. Te weten zorg, onderwijs, culturele en creatieve sector, bouw, technische installatie, schoonmaak en tot slot een gesprek met partijen in de tussenkomstbranche. Diverse signalen zijn daarbij naar voren gekomen zeggen de bewindslieden in hun brief. Zo is er behoefte aan duidelijkheid en zekerheid vooraf, de uitkomst na het invullen van de webmodule zorgt soms voor ongemakkelijke situaties en opdrachtgevers in een aantal sectoren vragen om handhaving van de Wet DBA. Wij hebben de indruk dat de zelfstandigen onvoldoende aan bod zijn gekomen in deze sectorale gesprekken.

Rechtsvermoeden

Het rechtsvermoeden, een idee uit het middellangetermijnadvies van de SER, is verkend door het ministerie. Een rechtsvermoeden ontstaat volgens het idee wanneer je voor minder dan €35 per uur werkt. Indien de werkende meent dat hij/zij werknemer is, is het aan de opdrachtgever voor de rechter te bewijzen dat dit niet het geval is. De vraag of en in hoeverre een dergelijke maatregel effectief de positie van kwetsbare zelfstandigen kan versterken en of handhaving daarbij het effect van zo’n vermoeden kan versterken staat nog open.

Coöperatie

Een coöperatie is een rechtsvorm die reeds bestaat en waar in principe nu al desgewenst gebruik van zou kunnen worden gemaakt door zelfstandigen. Het is vooral een samenwerkingsvorm die de onderhandelingspositie van zelfstandigen kan versterken. De toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) beschrijft in haar Leidraad voor zelfstandigen zonder personeel dat het kartelverbod onder het mededingingsrecht namelijk niet van toepassing is op samenwerkingsvormen zoals een coöperatie, zolang zelfstandigen zich duurzaam in een economische eenheid verenigen en een gezamenlijk economisch doel nastreven. “In de huidige wet- en regelgeving wordt deze vorm echter nog onvoldoende erkend”, aldus Margreet Drijvers.

Voortgang verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering

De uitwerking van de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen vraagt veel van de verschillende uitvoeringsorganisaties. Daarom worden zij nauw betrokken bij de verdere uitwerking van de verzekering. PZO zorgt er voor dat in de regelmatige overleggen de belangen van zelfstandigen continu onder de aandacht blijven.

Zelfstandigen in afgelopen 4 jaar niets opgeschoten

"De afgelopen vier jaar is met de beste bedoelingen gepoogd om een oplossing binnen de huidige kaders te vinden voor het slepende zzp-dossier. Dat is niet gelukt. Men heeft het niet aangedurfd om de problematiek met vernieuwende ideeën aan te vliegen. Binnen de kaders zijn veranderingen doorgevoerd, zoals de afbouw van de zelfstandigenaftrek, maar het gewenste effect blijft uit. De echte oplossing ligt in een rigoureuze, gecombineerde en vernieuwende aanpak op sociale zekerheid, de fiscaliteit en het arbeidsrecht.

Het is hoog tijd dat er een nieuw kabinet komt dat openstaat voor vernieuwing en bereid is om met een andere blik naar de uitdagingen op de arbeidsmarkt te kijken. Een nieuw kabinet moet durven herijken want alleen zo zorg je voor alle werkenden in Nederland, waaronder de steeds groter wordende groep zelfstandigen", zegt Margreet Drijvers.